A Christian man being shaved while a Turk sharpens his scimitar on a whetstone behind; representing the exposure of Europe to a Turkish invader. Engraving.

Interpretation of Muller, loc. cit.: advantages which the Turks obtain through the disunity of the Christian peoples. The large engraving in the centre shows a barber's shop in which a Dutchman is being shaved by Pulcinello while another man (a Spaniard) looks on impatiently, and a Turk behind him polishes his scimitar. The twelve smaller engravings around it (not included in the impression catalogue) represent in different ways the running-away or inattention of the watchdog [which is supposed to protect Europe from the Ottoman Empire]. Muller asks whether the print should really be placed in 1664, or later, e.g. 1683, when the Turkish army besieged Vienna. 1664 may be the correct date, given the publication in Leiden in that year of a tract "Paraenesis ad Christianos, suggerens consilium ad eos liberandos & opprimendos Turcas', Leiden: J. Le Charpentier, 1664.

"Zinneprent op de voordeelen die de Turken behaalden door de oneenigheden der Christen volken. (Wagenaar XIII. 50.). Eene groote plaat in het midden, omgeven door 12 kleinere afbeeldingen; de groote plaat stelt een barbierswinkel voor, waarin een man (een Hollander) door Polichinel geschoren wordt, terwijl een ander (een Spanjaard?) met ongeduld wacht, en de Turk achter hem zijn zwaard slijpt. Met reg. vers: "Terwijl de Kristnen zich vast scheeren om den baard," enz. De 12 kleinere voorstellingen, ieder van ond. met een 2reg. versje, stellen op verschillende wijze het wegloopen of weinig zorg dragen van den wachthond voor. Zonder naam v. grav. met adres: te Amsterdam bij David v. Wesel, op den Dam. br. fol. Hg. 40 dm., br. 52 dm. Behoort deze plaat hier ? Voor eene zinneprent op h. beleg v. Weenen is de plaat te oud; ze behoort ongeveer in het midden der 17e eeuw te huis. In 1664 verscheen een pamflet hierop? betrekkelijk?, 'Paraenesis ad Christianos ad opprimendos Turcas. Leyd. 1664. 11 pag. 4o.' b. Dezelfde plaat, veel latere afdruk met adres van Romb. van den Hoeye."—Muller, loc. cit.

T'Amsterdam (aan de Dam) : By David van Wesel, [1664?]

1 print : engraving ; image 16.9 x 24.5 cm

Terwÿl de Kristnen zich vast scheeren om den baard ... Dus lang het vleeslik oor, met dartle snaaren streelde. Extensive lettering: while the Christan has his beard shaved, the spirited Turk sharpens his sword, and when he begins to mow with force and in numbers, he will be satisfied with the removal not of hair but of heads

Frederik Muller, De Nederlandsche geschiedenis in platen, vol. 1, Amsterdam 1863, p. 319, no. 2193a (as possibly to be dated 1664)

Wellcome Collection 30444i